خود مراقبتی در مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی در اثر خوردن غذا یا نوشیدن آشامیدنی آلوده به برخی از باکتری ها، ویروس ها، انگل ها یا سموم و مواد شیمیایی ایجاد می شود و در بیشتر موارد بدون درمان خاصی بهبود می یابند ولی بضی اوقات هم نیاز به بستری در مراکز درمانی دارد.

 

بیشترین علت این مسمومیت ها پخته نشدن کامل مواد گوشتی، فاسد بودن مواد لبنی، بیرون از یخچال ماندن مواد غذایی مانند سالاد و سس مایونز و مصرف آنها است. برخی از شدید ترین مسمومیت های غذایی نیز به دلیل مصرف غذاهای کنسروی فاسد است.

علایم این مسمومیت ها تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد، سردرد و در موارد شدید شوک و بی هوشی بیمار است.این علایم معمولا 2تا 6 ساعت بعد از خوردن غذای آلوده اتفاق می افتند ولی مسمومیت با میکروبی مانند سالمونلا ممکن است یک تا 2 روز بعد از مصرف غذا خود را نشان دهد.

کودکان، نوزادان، مادران باردار و افراد مسن، بیماران کبدی و دیابتی ونیز افرادی که سطح ایمنی بدن آنها پایین است بیشتر در معرض مسمومیت های غذایی هستند. 

 چگونه می توان از مسمومیت غذایی پیشگیری کرد؟

1-  حتماٌ دست ها را قبل و بعد از غذا خوردن یا آماده کردن غذا با آب و صابون بشویید .

2-  بهتر است مواد غذایی بسته بندی شده را مصرف کنید . مواد غذایی بسته بندی شده مورد تأیید باید دارای این مشخصات باشند:  تاریخ تولید و انقضا – نام محصول – ترکیبات تشکیل دهنده – پروانهی ساخت از وزارت بهداشت و نشانی کارخانه سازنده.

3- به تاریخ انقضای روی بسته بندی مواد غذایی توجه داشته باشید و آن را در مدت زمان توصیه شده مصرف نمایید.

4- از خرید مواد غذایی از فروشندگان دوره گرد جدا خودداری کنید مخصوصا در فصل بهار از خرید و مصرف قارچ از فروشندگان دوره گرد خودداری کنید.

5- گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ را کاملا بپزید و مصرف کنید.

6- غذای اضافی که در یخچال نگهداری کرده اید را پیش از مصرف کاملا گرم کنید و از نگهداری مجدد باقی مانده آن خودداری کنید.

7- از خرید سوسیس و کالباس هایی که پوشش آنها پارگی دارد خودداری نمائید.

8- غذاهای داغ را بعد از خنک شدن در یخچال بگذارید.

9- غذاهایی که امکان فاسد شدن آنها بیشتر است مثل گوشت پخته را در سردترین قسمت یخچال نگهداری کنید.

10- غذاهای پخته شده را در کنار یا زیر مواد خام قرار ندهید.

11- از نگهداری شیر در خارج از یخچال خودداری کنید و به تاریخ مصرف آن توجه داشته باشید. شیر پاستوریزه در یخچال حداکثر 3-2 روز قابل نگهداری است.

12- غذای دارای تخم مرغ خام را مصرف نکنید.

13- ماهی، گوشت قرمز، مرغ خام را به سرعت تمیز و آماده سازی کنید و در صورتی که این مواد غذایی را منجمد نمی کنید، در سردترین قسمت یخچال قرار دهید و آنها را هر چه زودتر بپزید.

14- سعی کنید گوشت چرخ شده خریداری نکنید. در صورت امکان گوشت را در منزل چرخ کنید.

15- از مصرف کنسرو و کمپوت باد کرده و زنگ زده خودداری کنید. کنسروها را قبل از باز کردن بهمدت 20 دقیقه بجوشانید.

 علایم فساد مواد غذائی

علایم فساد در کنسرو: باد کردن قوطی، وجود زنگ زدگی در اطراف درزهای قوطی، تولید بوی نامطبوع، ایجاد کف، شیرین شدن مایعات در کنسرو سبزیجات- گوشت – پرندگان و ماهی ها.

علایم فساد در گوشت: استشمام بوی نامطبوع، ترشیدگی، وجود لکه های سبز یا سفید رنگ بر روی آن، لزجی، سبزی و شلی سطح گوشت، کدر شدن رنگ آن، نرمی و زرد شدن رنگ چربی گوشت

علایم فساد در کره و پنیر: طعم نامطبوع و تند و وجود کپک سبز یا قهوه ای بر روی آنها

اقداماتی که درصورت ابتلا به مسمومیت غذائی می توان در منزل انجام داد:

هرچه بیشتر مایعات مصرف کنید مخصوصا نوشیدنی های طبیعی و نه صنعتی. وقتی معده فرد آرام شد می توان از غذاهای ساده مانند سوپ استفاده کرد.

در کودکان مصرف ORS بسیار مفید است. از آنجا که ORS هم شور و هم شیرین است بهتر است آن را با آب جوشیده سرد شده درست کنید تا بهتر خورده شود.

به فرد مسموم شیر، چای و قهوه و نوشابه و آب میوه صنعتی ندهید.

به پزشک خانواده خود و درصورت نیاز به اورژانس مراکز درمانی مراجعه کنید.

اگر درد شکم شدید است و یا مدفوع خونی است یا تب بالا وجود دارد یا علایم مسمومیت بیش از سه روز طول کشیده حتما به پزشک خانواده مراجعه کنید.

مسمومیت غذائی نیاز به آنتی بیوتیک ندارد.